OEDEEMTHERAPIE

Een oedeemtherapeut is een fysiotherapeut met een extra aantekening voor oedeemtherapie, behaald door het volgen van de erkende opleiding lymfedrainage en oedeemtherapie van het NPI.

In onze praktijk zijn 2 oedeemtherapeuten werkzaam. Om in aanmerking te komen voor oedeemtherapie heeft u een verwijzing van de huisarts of specialist nodig.

Wat is lymfe en wat houdt het lymfestelsel in?

Verwijzing2Net als de bloedbaan waarin bloed circuleert, heeft het lichaam een lymfestelsel waar lymfe doorheen stroomt. Het lymfestelsel ziet er vergelijkbaar uit met het stelsel van de bloedsomloop. In tegenstelling tot de bloedcirculatie is het lymfestelsel alleen een afvoer systeem. Lymfe bevat ongeveer dezelfde bestand delen als bloedplasma maar heeft een hogere concentratie eiwitten. Als lichaamsarbeid wordt geleverd, neemt de concentratie eiwitten in het weefsel verder toe.

Wat zijn lymfknopen en lymfklieren?

Op het kruispunt van grote lymfvaten bevinden zich lymfknopen. De lymfknopen liggen dichtbij organen en worden ook wel klieren genoemd. De klieren filteren de lymfe en halen er lichaamsvreemde stoffen uit (bacteriën, kankercellen, celresten, etc.) Deze lichaamsvreemde stoffenkomen in de bloedbaan terecht doordat het lymfstelsel en de bloedbaan met elkaar in contact staan. Via de bloedbaan worden de lichaamsvreemde stoffen uitgescheiden door het lichaam. In de lymfklieren worden witte bloedcellen gemaakt die een belangrijke rol spelen in het afweersysteem van het lichaam.

Wat is oedeem?

Oedeem is een abnormale ophoping van vocht in het weefsel als gevolg van een verstoord evenwicht tussen aanvoer en afvoer van vocht.

Er zijn drie verschillende vormen van oedeem:

Lymfoedeem

Lymfoedeem is een ophoping die wordt veroorzaakt door een storing in het lymfsysteem. Deze storing kan zijn aangeboren, men spreekt dan van een primair lymfoedeem. Een secundair lymfoedeem treed meestal op na een ernstige beschadiging van de lymfvaten of lymfklieren als gevolg van een operatie of bestraling. Dit kan na een borstbesparende operatie  of een borstamputatie waarbij de lymfklieren in de oksel zijn weggehaald. Lymfoedeem begint met een gevoel van spanning in de huid door de zwelling van bijvoorbeeld borst, arm of been.

Veneus oedeem

Veneus oedeem is een combinatie van vochtophoping (oedeem) en een slecht werkend veneus bloedvatsysteem dat ontstaat in de benen. 90% van het bloed wordt via de aders naar het hart terug gepompt en 10% wordt via het lymfsyteem teruggevoerd. Doordat bij veneuze klachten de aders in de benen niet meer goed functioneren, kunnen ze het bloed niet meer goed terug pompen naar het hart. Het lymfsysteem moet hierdoor extra hard werken, maar kan het aanbod niet aan, waardoor er oedeem ontstaat in de onderbenen als gevolg van chronische veneuze insufficiëntie(CVI)

Lipoedeem

Lipoedeem is een combinatie van vochtophoping (oedeem) en vetophoping, dat ontstaat in de (boven)benen en soms in de (boven)armen. Bij lipoedeem is er een stoornis in de aanmaak van vet weefsel. Bovendien is de afvoer van vocht via de lymfvaten niet optimaal. Gevolg is een onderhuidse ophoping van vet en vocht. Meestal komt lipoedeem symmetrisch voor op de heupen, bovenbenen en knieën. Dit heeft vaak de vorm van een rijbroek. Ook kunnen de armen zijn aangedaan. Opvallend is het ontbreken van zwelling aan de hand- en voetrug, wel aanwezig bij lymfoedeem en veneus oedeem. Bij lipoedeem voelt de huid in de eerste jaren zacht aan. In de loop der tijd kunnen veranderingen in het onderhuids vetweefsel optreden. De huid wordt hierbij stugger en onregelmatiger, vooral als er sprake is van overgewicht. Bij lipoedeem kunnen ook aan de dijbenen fijne putjes ontstaan, in de volksmond "sinaasappelhuid" of "cellulitis"genoemd. Door een verhoogde kwetsbaarheid van de haarvaatjes in het vetweefsel kunnen bloeduitstortingen eerder optreden. Een koud gevoel, vooral van de onderbenen, is een veel gehoorde klacht. Ook is bij lipoedeem pijn een veel voorkomende klacht.

Welke therapiemogelijkheden zijn er?

De therapie bestaat uit een combinatie van verschillende behandelmogelijkheden.

  • Manuele lymfedrainage

Manuele Lymfedrainage is een specifieke massagetechniek die gericht is op verhoging van de transportcapaciteit van het lymfstelsel. Door gebruik te maken  van bepaalde handgrepen kan het vocht verplaatst worden naar gebieden in het lichaam waar het lymfesysteem nog intact is zadat het daar vandaan in de circulatie kan worden opgenomen. Ook zijn er specifieke handgrepen om fibrotische verhardingen in het weefsel los te maken.

  • Compressietherapie

Door middel van het aanleggen van bandages wordt van buiten af een continue druk aangebracht die het uittreden van vocht tegengaat en de afvoer van lymfe ondersteunt. De bandages worden aangelegd als er nog geen stabiele situatie in de waterhuishouding is bereikt. wanneer de omvang van de arm of het been stabiel is, kan een therapeutische elastische kous(TEK) worden aangemeten.

  • Voorlichting

Over oorzaak en gevolgen van het lymfoedeem en daarbij uitleg en advies over maatregelen die de patiënt zelf kan treffen om het oedeem te verminderen.

  • Oefentherapie

Een belangrijk component van de afvoer is de "spierpomp". Tijdens het aanspannen van de spieren (vooral in de benen) worden de aders en lymfebanen even dicht gedrukt en worden het bloed en lymfe omhoog gestuwd. Doordat in de aders en lymfebanen klepjes aanwezig zijn, kan het bloed en vocht alleen maar naar boven richting het hart gaan.

Therapeutische Elastische Kous (TEK)

Als na een tijd de omvang van de arm of been niet meer verder afneemt, wordt er een therapeutische elastische kous aangemeten. Deze kous dient dan door de patiënt dagelijks te worden gedragen, een leven lang. Dit om recidief te voorkomen. De meeste patiënten zien hier in het begin tegenop, maar ervaren de elastische kous al snel als zeer aangenaam om te dragen (verlichtend effect op het oedeem). Elastische kousen zijn er in alle soorten, maten en kleuren en worden op maat gemaakt.

Contact

Wilt u weten wat FysiotherapieVoorhout voor u kan betekenen?

0252-211317